Rechter: Netbeheerders transparanter over positie in wachtrij

Uitspraak Jumbo-Liander over aansluiting

Organisaties die voor gebruik en teruglevering van energie afhankelijk zijn van het elektriciteitsnet, hebben baat bij duidelijkheid over de aansluitingsmogelijkheden. Volgens een uitspraak van de rechter laat dat in de praktijk nogal eens te wensen over.

Via de pers valt geregeld te lezen dat het elektriciteitsnet in Nederland vol is. Voor sommige gebieden is deze zogenoemde netcongestie relatief nieuw, andere regio’s kampen al veel langer met dit probleem. 

Organisaties die voor gebruik en teruglevering van energie afhankelijk zijn van het net, hebben baat bij duidelijkheid over de aansluitingsmogelijkheden. Netbeheerders zijn wettelijk verplicht met een wachtlijst te werken. ‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’ is de praktijk. Voor bedrijven kan het dus belangrijk zijn te weten wat hun positie op de wachtlijst is.

Volgens een uitspraak van de rechter laat duidelijkheid nogal eens te wensen over. Allereerst omdat netbeheerders vaak hun geplande netuitbreidingen niet halen. Daar kunnen ze – zo blijkt na juridische toetsing – ook niet aan gehouden worden. Transparantie over de plaats op de wachtlijst geeft bedrijven nog enigszins houvast, zo stelde de rechter in een zaak die in Emmeloord speelde.

Planning van Liander

Netbeheerder Liander liet al in januari 2021 weten dat het verdeelstation Emmeloord op twee knooppunten zijn capaciteitsgrens zou bereiken vanwege toegewezen aanvragen. “Naar verwachting lossen we dit probleem tussen 2022 en 2023, doch uiterlijk in 2024 op”, werd erbij vermeld.

Jumbo huurt sinds begin 2023 in Emmeloord een nieuwbouwpand waar ze een nieuwe supermarkt vestigde die op 5 april j.l. zijn deuren opende. De verhuurder van het pand had twee maanden na de aankondiging van Liander in 2021 een aanvraag gedaan voor een elektriciteitsaansluiting met een maximale capaciteit van 630 kW.  Liander reageerde met een aanbod voor een aansluiting van 250 kW, waarbij direct een transportbeperking werd opgelegd voor gebruik van de gehele aansluiting. Er was dus per direct geen vermogen beschikbaar.  De verhuurder accepteerde niettemin het aanbod en liet in september 2022 de aansluit- en transportovereenkomst (ATO) overgaan op Jumbo. Naar verwachting van de netbeheerder zou Jumbo pas in het vierde kwartaal van 2024 gebruik kunnen maken van de aansluiting van 250 kW.

Kort geding

Jumbo werkt tijdelijk met een noodvoorziening en vond dit te lang duren. Via een kort geding wilde ze afdwingen dat Liander eerder transportcapaciteit zou gaan bieden van minimaal 140 kW. In een recente uitspraak van de voorzieningenrechter van de rechtbank Gelderland wordt geoordeeld dat Liander dit terecht heeft geweigerd. De vooraankondiging voor het verdeelstation in Emmeloord in januari 2021 maakt ‘voldoende aannemelijk’ dat bij de eerste aanvraag al sprake was van congestie op het elektriciteitsnet waarop Jumbo is aangesloten. Dat is volgens de Elektriciteitswet voldoende reden om de aanvraag af te wijzen.

Naast de eis voor toegang tot transportcapaciteit, eiste Jumbo ook transparantie. Jumbo vorderde om Liander te veroordelen om aan te geven per welke datum de supermarkt over de verzochte transportcapaciteit kan beschikken. Mét inzage in de positie in de wachtrij. Daarin gaf de rechter Jumbo gelijk: Wachtlijsten kunnen wijzigen en bedrijven moeten weten waar ze aan toe zijn. De rechter: “In deze situatie is het voor Jumbo van belang om te weten welke positie zij in de wachtrij inneemt. Bovendien kan Jumbo op basis hiervan keuzes maken ten aanzien van de noodvoorziening en het voortzetten van de supermarkt.”

Daarbij verwijst de voorzieningenrechter naar de aankomende Energiewet. Daarin staat dat netbeheerders transparanter moeten zijn over actuele en verwachte beschikbaarheid van transportcapaciteit. Én over de termijnen waarbinnen een netbeheerder in staat is om aansluitingen op te leveren en transport aan te bieden. De wet is nog niet klaar, maar de voorzieningenrechter kan daar wel op vooruitlopen. Het vonnis: “Klaarblijkelijk ziet ook de wetgever in dat er iets op dit punt geregeld moet worden. Bovendien geldt het onderliggende principe, de verplichting voor de netbeheerder om transparant en non-discriminatoir te handelen, ook nu al.”